Twi, voetbal en het Bosomtwe meer
Door: Karlijn
Blijf op de hoogte en volg Karlijn
22 September 2013 | Ghana, Kumasi
We zijn nu een week in Kumasi en spreken ondertussen een paar woordjes Twi. 'Etesei?' betekent 'hoe gaat het?' waarop je antwoordt: 'eye' (goed). 'Medasie' betekent 'bedankt' en met 'medayen?' vraag je of iemand goed geslapen heeft. Deze paar woorden lokken leuke reacties uit bij de Ghanezen, maar zijn niet voldoende om met de deelnemers op de onderzoekslocatie te kunnen communiceren. Vragenlijsten afnemen lukt absoluut niet, maar dankzij hulp van Jan en alleman gaan de lichaamsmetingen prima. Het leukste zijn de lengte- en gewicht meting. De weegschaal en lengtemeter staan op de gang voor het kamertje waar de andere lichaamsmetingen worden gedaan. Op die gang zitten ook alle deelnemers te wachten totdat ze een volgend onderdeel kunnen doen. Zodra ik het dossier van een deelnemer aanneem om de lengte te gaan meten, gaat de hele gang helpen met de meting door in Twi aanwijzingen te roepen hoe de deelnemer moet staan.
Woensdagavond zaten Rachel en ik te genieten van een geïmproviseerde avondmaaltijd toen we een auto over het grind hoorden aankomen en stoppen. "Dat is Charles" zei ik tegen Rachel. (Charles is mijn begeleider van het AMC.) Ik weet niet waar het voorgevoel vandaan kwam, maar slechts enkele ogenblikken later hoorde ik Charles' stem. Hij was net in Kumasi gearriveerd en kwam even kijken of het wel goed met ons ging. Charles is een paar dagen in Kumasi voor besprekingen en om de onderzoekslocatie te bezoeken. Donderdag stond hij dan ook ineens naast me in het lab van het ziekenhuis. Hij heeft het onderzoeksteam ontmoet en is op locatie gebleven tot we die ochtend klaar waren. Charles komt oorspronkelijk uit Kumasi, dus hij kent alle goede plekjes in de buurt. Hij bracht ons naar een stalletje met de beste yoghurt in de wijde omgeving, gaf ons aanwijzingen waar fruit te halen is, en liet ons een groot zwembad op campus zien. De beste yoghurt in de omgeving werd ter plekke in kannen gedaan en ieder RODAM teamlid kreeg een plastic zakje met yoghurt. Water wordt op dezelfde manier verkocht; in zakjes. Je bijt er een hoekje vanaf en zuigt er vervolgens aan.
Niet elke avond hebben we wat te doen. Als niemand ons meeneemt, is het moeilijk ergens heen te gaan, omdat we niet weten waarheen, het vroeg donker wordt en we niet al te grote risico's willen nemen. Echter, één ding is overal ter wereld hetzelfde: als er gevoetbald wordt zitten er mensen aan een tv scherm gekluisterd. We hoorden dat we de meeste kans maakten op een groot scherm met publiek bij de studentenhostels op een paar minuten loopafstand. In het eerste hostel waar we kwamen, leek niet veel gaande te zijn. De bewaker verwees ons naar een woonkamer, maar daar was niemand. Maar niet getreurd, want de bewaker nodigde ons uit om bij hem in zijn hokje te kijken. We hebben hem vriendelijk bedankt en zijn naar hostel 2 gegaan. Later bleek hostel 1 een vrouwenhostel te zijn. In hostel 2 troffen we een ruimte aan volgepakt met mannen en een redelijk groot scherm. De ruimte was zo vol dat een aantal elkaar verdrongen in de deuropeningen om nog wat te kunnen zien. Daar lukte het duidelijk ook niet om te kijken, maar... De bewaker van dit hostel kwam ons al halen: we mochten wel bij hem voetbal komen kijken! Ook hier hebben we bedankt en in hostel 3 konden we zowaar een staanplaats bemachtigen. Ik heb de jongens die voor ons wilden opstaan gezegd dat ze lekker moesten blijven zitten. We keken Chelsea - Basel. Er leek helaas weinig interesse te zijn voor Barcelona - Ajax. In de rust zijn we terug verhuisd naar hostel 2 en hebben daar een stoel bemachtigd. We vingen af en toe een glimp op van Barcelona - Ajax, afhankelijk van hoe hard er 'change!!' geroepen werd. We wsselden tussen 4 verschillende wedstrijden. Ik kreeg niet de indruk dat de meeste kijkers voor één team waren. Ze juichten gewoon voor iedere goal. Rachel en ik hadden in ieder geval een erg entertainende avond.
Gisteren heeft Charles ons meegenomen naar het Bosomtwe meer. Bosomtwe is een prachtig groot natuurlijk zoetwatermeer omringd door jungle en heuvels. Toeristen hebben het nog nauwelijks ontdekt. Er zijn enkele hotels, in aanbouw of net geopend, maar het grote merendeel van de bezoekers zijn Ghanezen die erheen komen om te bidden. Lokale bewoners gebruiken de vruchtbare hellingen om cacao of andere gewassen te verbouwen. Het indrukwekkendst zijn de vissers. Ze zitten perfect in balans op een smal stuk drijfhout. Naast hen staat een mand voor de gevangen vis en behendig gooien ze netten uit. Het is fascinerend om te zien hoe ze - zo lijkt het - moeiteloos in balans blijven en hun vangst van de dag binnenhalen. We hebben een boottocht over het meer gemaakt en geleerd over het traditionele geloof over het ontstaan van het meer. Ik blijf me verbazen over Ghanese tradities en (bij)geloof.
Groetjes, Karlijn
Woensdagavond zaten Rachel en ik te genieten van een geïmproviseerde avondmaaltijd toen we een auto over het grind hoorden aankomen en stoppen. "Dat is Charles" zei ik tegen Rachel. (Charles is mijn begeleider van het AMC.) Ik weet niet waar het voorgevoel vandaan kwam, maar slechts enkele ogenblikken later hoorde ik Charles' stem. Hij was net in Kumasi gearriveerd en kwam even kijken of het wel goed met ons ging. Charles is een paar dagen in Kumasi voor besprekingen en om de onderzoekslocatie te bezoeken. Donderdag stond hij dan ook ineens naast me in het lab van het ziekenhuis. Hij heeft het onderzoeksteam ontmoet en is op locatie gebleven tot we die ochtend klaar waren. Charles komt oorspronkelijk uit Kumasi, dus hij kent alle goede plekjes in de buurt. Hij bracht ons naar een stalletje met de beste yoghurt in de wijde omgeving, gaf ons aanwijzingen waar fruit te halen is, en liet ons een groot zwembad op campus zien. De beste yoghurt in de omgeving werd ter plekke in kannen gedaan en ieder RODAM teamlid kreeg een plastic zakje met yoghurt. Water wordt op dezelfde manier verkocht; in zakjes. Je bijt er een hoekje vanaf en zuigt er vervolgens aan.
Niet elke avond hebben we wat te doen. Als niemand ons meeneemt, is het moeilijk ergens heen te gaan, omdat we niet weten waarheen, het vroeg donker wordt en we niet al te grote risico's willen nemen. Echter, één ding is overal ter wereld hetzelfde: als er gevoetbald wordt zitten er mensen aan een tv scherm gekluisterd. We hoorden dat we de meeste kans maakten op een groot scherm met publiek bij de studentenhostels op een paar minuten loopafstand. In het eerste hostel waar we kwamen, leek niet veel gaande te zijn. De bewaker verwees ons naar een woonkamer, maar daar was niemand. Maar niet getreurd, want de bewaker nodigde ons uit om bij hem in zijn hokje te kijken. We hebben hem vriendelijk bedankt en zijn naar hostel 2 gegaan. Later bleek hostel 1 een vrouwenhostel te zijn. In hostel 2 troffen we een ruimte aan volgepakt met mannen en een redelijk groot scherm. De ruimte was zo vol dat een aantal elkaar verdrongen in de deuropeningen om nog wat te kunnen zien. Daar lukte het duidelijk ook niet om te kijken, maar... De bewaker van dit hostel kwam ons al halen: we mochten wel bij hem voetbal komen kijken! Ook hier hebben we bedankt en in hostel 3 konden we zowaar een staanplaats bemachtigen. Ik heb de jongens die voor ons wilden opstaan gezegd dat ze lekker moesten blijven zitten. We keken Chelsea - Basel. Er leek helaas weinig interesse te zijn voor Barcelona - Ajax. In de rust zijn we terug verhuisd naar hostel 2 en hebben daar een stoel bemachtigd. We vingen af en toe een glimp op van Barcelona - Ajax, afhankelijk van hoe hard er 'change!!' geroepen werd. We wsselden tussen 4 verschillende wedstrijden. Ik kreeg niet de indruk dat de meeste kijkers voor één team waren. Ze juichten gewoon voor iedere goal. Rachel en ik hadden in ieder geval een erg entertainende avond.
Gisteren heeft Charles ons meegenomen naar het Bosomtwe meer. Bosomtwe is een prachtig groot natuurlijk zoetwatermeer omringd door jungle en heuvels. Toeristen hebben het nog nauwelijks ontdekt. Er zijn enkele hotels, in aanbouw of net geopend, maar het grote merendeel van de bezoekers zijn Ghanezen die erheen komen om te bidden. Lokale bewoners gebruiken de vruchtbare hellingen om cacao of andere gewassen te verbouwen. Het indrukwekkendst zijn de vissers. Ze zitten perfect in balans op een smal stuk drijfhout. Naast hen staat een mand voor de gevangen vis en behendig gooien ze netten uit. Het is fascinerend om te zien hoe ze - zo lijkt het - moeiteloos in balans blijven en hun vangst van de dag binnenhalen. We hebben een boottocht over het meer gemaakt en geleerd over het traditionele geloof over het ontstaan van het meer. Ik blijf me verbazen over Ghanese tradities en (bij)geloof.
Groetjes, Karlijn
-
22 September 2013 - 11:00
Adriëtte:
Superleuk dat Charles er is/was. Vast fijn om even een bekend gezicht te zien die je de mooie (wow!) in de omgeving kan laten zien. Volgens mij zitten je eerste twee weken er al bijna op, dus je gaat nu met vakantie toch? Hoop dat je veel van het land kunt zien en inmiddels af en toe wat groenten binnenkrijgt. X -
22 September 2013 - 11:02
Karien:
Hoi Karlijn,
ik hou helemaal NIET van voetbal, maar als ik jouw verslag van de voetbalavond lees, wou ik dit ik erbij geweest was! Wat maken jullie ontzettend veel mee, en wat schrijf je er leuk over. Goed ook om via jou ook meer indruk te krijgen van hoe de dataverzameling in Kumasi verloopt. En wat bijzonder, om Charles daar ineens te zien binnenlopen! Doe hem en Rachel de groeten van me. Alle goeds!
Karien -
23 September 2013 - 10:16
Leonie:
Hey Karlijn!!
Goed om te horen dat alles goed gaat en dat je veel leuke dingen meemaakt!! Hmm.. die yoghurt had ik wel willen proeven. Ben benieuwd of die veel anders smaakt..;) Ik wil je best wel eens bezig zien die metingen afnemen in het handen-voeten-twi!:D En grappig dat jullie voetbal hebben gekeken. In Europa is het bijna niet voor te stellen dat je voor beide teams juigt.. haha, zal wel eraan liggen dat het zich niet op hun eigen continent afspeelt.
Hier is de herfst begonnen, maar gister (zondag) was het erg zacht:) Zaterdag naar Wageningen gegaan (Emmaus jaarmarkt) en heb 7u over de heenreis gedaan!!! Toen was mijn weekend weer bijna voorbij:P Nu snel onderwijs geven, ik mail/bericht je nog!!
Liefs, Leonie -
24 September 2013 - 10:43
Petra:
Hoi Karlijn,
leuk dat je je zo goed vermaakt!!
Ik kreeg nog 2 tips van Patty om aan je door te geven.
1e is Akosomo, dit is een mooie stad in Volta regio. Je kunt daar een rondvaart doen naar een eiland.
2e is Kakum National Park. Dit ligt aan de Capecoast. Hier vandaan zijn de slaven naar Amerika gestuurd
Erg interessant!
Nog veel plezier,
groetjes Petra en Patty
Patty zegt: En niet op straat eten!!! -
24 September 2013 - 16:28
Karlijn Meeks:
Bedankt voor de tips!! Kakum national park staat al op onze planning. Donderdag vertrekken we naar Cape Coast en vanaf daar zullen we een dagtrip maken naar Kakum. Ik ben heel benieuwd naar de 'canopy walk' waar Kakum om bekend staat!
Akosomo is een goede tip. Volta regio lijkt me prachtig. We gaan proberen er heen te gaan!
Groetjes terug! Ook aan Meredith, Mariëlle en de andere HELIUS medewerkers.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
