De voorzitter van het bestuur van directeuren

Het is gelukt! Ik heb een ondervoeding-screening kunnen doen bij Mugiti farm! Samen met 2 andere vrijwilligers en Sam hebben we maar liefst 67 kinderen jonger dan 5 jaar gemeten in een paar uur tijd. Vijfentwintig procent van de kinderen is chronisch ondervoed (te klein voor de leeftijd), 3 procent acuut ondervoed (te mager), en 54 procent heeft oedeem.

Vooral dat hoge aantal kinderen met oedeem – de dikke kinderbuikjes van tv – verbaasde me. Oedeem wordt onder andere veroorzaakt door een disbalans tussen sodium (zout) en kalium en magnesium. Ik vermoed dat deze kinderen veel te veel zout eten krijgen en weinig groente en fruit. Het meeste eten dat Sam ons voorzet smaakt ontzettend zout. Het gekke is echter dat ik de kinderen nog geen enkele keer heb zien eten. Als wij eten, mogen zij niet in de buurt komen en op een afstandje staan kijken. Alleen de allerkleinsten hangen aan de borst. Komende dinsdag heb ik een afspraak met de lokale ‘health officer’ (zelfbenoemd of niet, weet ik niet) en kan ik wellicht wat meer info inwinnen en samen een plannetje opstellen. Sowieso ga ik dinsdag praten met de ouders van de kinderen die ernstig ondervoed zijn. Het is maar een kleinschalige actie, maar ik hoop dat ze er alleen al bewust van worden dat gezonde voeding heel belangrijk is voor kinderen en niet alleen maagvulling.

Het lot van verschillende kinderen hier is sowieso vrij triest. Een van de jonge vrouwen bij Mugiti vertelde me vanmiddag tussen neus en lippen door dat vanmiddag een jonger zusje van haar overleden was. Twee van haar andere zussen waren het meisje aan het begraven die middag. Vanochtend waren we getuigen van een jongetje die spelend op straat geraakt werd door een boda-boda. Hij had een gigantisch gezwel op zijn hoofd en was bewusteloos. Ze hebben hem met gierende banden op een andere boda-boda naar het ziekenhuis gebracht. Ik weet echter hoe het in publieke ziekenhuizen in Afrika aan toe gaat en dat geeft mij niet veel hoop voor zijn situatie. Enkele minuten na het ongeluk kwam de vader met het jongetje aanscheuren op een andere boda-boda op de plek van het ongeluk. Iedereen zei “he’s going to kill him!”. Het schijnt hier niet ongebruikelijk te zijn direct wraak te nemen op een ‘misdadiger’. Ze steken boda-boda dieven in brand en ik heb zelfs een verhaal gehoord over een vermoorde zakkenroller.

Naast spanning en sensatie zijn er gelukkig ook leuke en goede dingen gebeurd. Met z’n 4en hebben we samen gelegd voor een ploeg voor Mugiti farm. Een ploeg, zo’n super ouderwets ijzeren geval met 2 ossen ervoor. De ossen moet Sam huren, die zijn te duur om te kopen, maar ze waren zo blij met de dure (20 euro pp) ploeg dat ze het hele hoofdkwartier met bloemen hadden versierd. Er moesten foto’s worden gemaakt bij de ploeg en we werden uitvoerig bedankt door het “bestuur van directeuren” (6 bejaarde Ugandese mannen). Datzelfde bestuur bedankt ons voor elke activiteit die we ondernemen, zoals ze jam leren maken en een voetbalwedstrijd spelen met de kinderen. Ik ben helaas een aantal functietitels van de meeste bestuursleden vergeten, maar de leukste waren “chairman of poultry” (voorzitter van het gevogelte) en “opinion leader” (baas van meningen).

Mugiti farm produceert heel wat fruit, maar ze hebben geen mogelijkheid om het op te slaan. Daardoor gaat ieder jaar twee-derde van al het fruit verloren. Ze verbouwen ook suikerriet, waar ze zelf suiker van maken. Door ze jam te leren maken, hopen we dat ze niet zoveel fruit hoeven weg te gooien. Aan jampotten komen is hier echter niet gemakkelijk. Het zou geweldig zijn als ze een potten-inzamel-actie konden starten. Dan kunnen ze én potten voor jam inzamelen én een kleine bijdrage leveren aan het reduceren van de gigantische hoeveelheden afval overal.

Muzungu (blanke) tegen Uganda was de voetbalwedstrijd van de middag. De eerste wedstrijd werd met penalty’s gewonnen door de Ugandezen en de 2e wedstrijd werd gewonnen door de Muzungu’s. Een groot deel van de 567 families was uitgelopen naar een veld naast de basisschool om deze wedstrijd van het jaar te bekijken. Kinderen, moeders, jongeren, het hele bestuur en velen anderen. Een paar dunne boompjes werden omgehakt en met een spade in de grond gezet als doelpalen (1 doel was groter dan het ander). Team Uganda speelde op blote voeten of slippers. De scheidsrechter droeg alleen een slipper aan zijn linkervoet. Elke keer als een Muzungu de bal raakte, moesten alle toeschouwers lachen. Die 2 wedstrijdjes van 10 minuten waren dolle pret.

Vanavond ga ik voor het eerst stappen in Mbale! Morgen zijn 3 Italiaanse vrijwilligers en ik uitgenodigd door een vriend/collega van Freddie om zijn geboortedorp te bezoeken. Zondag hoop ik de hier bekende Sipi watervallen te bezoeken. Maandag neemt een lokale jongen me mee om zijn werk als koffie exporteur te laten zien. En met ook al een idee voor de invulling van de dagen erna, gaat mijn tijd in Mbale heel hard! Ik geniet er nog even met volle teugen van.

Karlijn